Đợt này về chơi Tết mọi người ai cũng hỏi “Cháu giờ làm gì?”, em thấy khó trả lời quá nên phải ngồi chế ra mấy cái tên kêu kêu cho nó oách.

Em làm nghề Hoa Tiêu Đời, không phải là em làm Hoa rồi em Tiêu Đời đâu, ý là em làm nghề Hoa Tiêu cho cuộc Đời.  Em học kĩ năng mò đường, đi mò thử rồi đúc kết lại để chỉ đường giúp cho người khác.

Vụ này từ đâu ra? Em xin phép được trả lời hơi dài hơn tí.

Luận chán đời

Xã hội càng đi lên, càng phát triển nhanh thì tỉ lệ chán đời càng nhiều. Mà không phải chỉ thanh niên nông nổi mới chán đời nhé, giới trẻ mất phương hướng là chuyện bình thường. Đời sống biến động thế này, không lạc mới là lạ.

Thậm chí chán đời sớm là tốt. Chán đời muộn, chết từ từ ở bên trong mới nguy hiểm.

Dạng đấy là dạng đáng và cần để giúp nhất nhưng lại ít đi tìm cứu viện nhất, tại vì nhìn từ bên ngoài mọi thứ trông khá ổn định, công danh sự nghiệp tình yêu tình báo thậm chí còn phất nữa.

Thường thì dạng này sẽ gặp một biến động gì đấy như kiểu kinh doanh thua lỗ, hôn nhân đổ vỡ hay sức khỏe gặp vấn đề mới nhận ra sự quan trọng của những giá trị tinh thần khác. Tuy nhiên cũng không nhất thiết, đôi khi họ được chứng kiến một hành động gì cao đẹp quá làm họ nhận ra rằng cuộc sống có thể nhẹ nhàng tươi đẹp hơn rất nhiều. Hoặc là họ quá chán những cuộc chơi phù du hiện tại rồi nên muốn đổi gió, đi tìm một cái gì đấy sâu sắc hơn. Mẹ em là dân đi chùa, vừa xuất gia, gặp nhiều dạng đấy lắm 😉

Em thì không quá sành mảng chữa bệnh với chữa lành, cũng không có bằng cấp thầy thuốc hay bác sĩ tâm lý gì hết. Sở trường của em là làm ảo thuật cho người khác nhận ra là họ không có bệnh gì cả. 🤗 Sau khi đã nhận ra là không có bệnh thì mới thấy là chúng mình cần nhau để cuộc sống đã tốt nay càng tốt hơn. Cái gì phải đến nó sẽ đến, và cái gì cố được là cứ cố.

(Hai điều không có ngược nhau mà phải đi cùng nhau nhé. Ai chưa hiểu thì úp mặt vào tường cố ngồi nghĩ một lúc đi, rồi cái gì phải đến nó sẽ đến)

Những người em đã giúp được nhiều nhất gồm ba dạng

• Dạng thứ nhất là dạng không gặp vấn đề gì lắm, hoặc có thì cũng chỉ cần phẫu thuật một tí trong cách nhận thức.
• Dạng thứ hai là dạng cuộc sống khá ổn, chỉ là cứ cảm thấy thiêu thiếu cái gì đấy mà không biết nó là cái gì. Dạng này em giúp bằng cách làm quen với cảm giác trống vắng đấy rồi dần dần điền vào chỗ trống.
• Dạng thứ ba là dạng đang chuẩn bị gặp một thử thách lớn, có thể phất to hoặc tạch mạnh. Dạng này em giúp bằng cách đồng hành cùng họ.

Ba loại tuổi trẻ

Em khá tin tưởng thế hệ thanh niên ở nhà, tại vì không tin thì cũng không còn cách nào khác. Các bạn không muốn cũng phải sống qua thời kì biến động này. Nói nghiêm túc hơn tẹo, em thấy tuổi trẻ bọn em có ba loại người chính nếu tính về mặt chán đời. Em xin phép phân tích chơi như sau.

Loại mội, Tên Lửa, là được gia đình bạn bè xã hội định hướng từ nhỏ, rồi cũng có quyết tâm nữa. Các bạn thường học trường tốt, công việc ngon, tiềm lực dồi dào, có mở công ty cũng phát. Nói chung nhìn từ bên ngoài thì công dân gương mẫu chuẩn không cần chỉnh.

Loại này đặc điểm là tiến rất nhanh, như kiểu tên lửa ấy. Mỗi tội nếu không có ý định xây tên lửa lên sao Hỏa thật thì chắc không cần tiến nhanh như thế. Em thì tính không phấn đấu xuất sắc như vậy, nên mỗi lần gặp các bạn như thế em hay tự hỏi “Ơ làm lắm thứ thế không biết đời sống nội tâm của các bạn ấy thế nào nhỉ?” May mà trong các bạn đấy cũng có mấy người thích kiểu thằng hâm học triết như em nên mới biết họ thế nào. Nhìn chung là nếu phóng nhanh mà không chuẩn bị nền tảng kỹ lưỡng thì không té cũng hết ga giữa chừng. Té là chán đời mạnh, hết ga giữa chừng là chỉ hơi hơi chán thôi nhưng rồi lại cố tiếp. Các bạn này em rất thích hỗ trợ, tại các bạn này có sự quyết tâm lớn sắn, một khi có thay đổi nhận thức để đi tìm một cái gì đấy lớn hơn chính bản thân mình thì sự thay đổi sẽ rất rõ rệt.

Loại hai, Rong Ruổi, xuất phát điểm chậm hơn và cũng mơ mộng bay bổng hơn. Loại này thường chán đời sớm và lâu hơn, nhưng các bạn ý không có vấn đề gì đâu nhé, chỉ là vẫn mải mê đi tìm kiếm chính mình thôi. Loại này có ưu điểm là phán nhiều câu nghe tương đối sâu sắc, nhưng hay bị loại Tên Lửa chê “Mày chỉ lý thuyết suông, nói thì dễ, làm mới khó”.

Nếu nói được nhưng không làm được thật thì dần dần loại Rong Ruổi cũng trở nên chán chường, mất lòng tin vào sự sống. Các bạn này em thích chém gió cùng, rồi thi thoảng cũng động viên. Các bạn ý hay bị so sánh với loại Tên Lửa, tự dưng ôm cái bực vào người cũng khổ.

Loại ba, Xăng Pha Nhớt, nửa nạc nửa mỡ. Em chắc là loại này nên em lấy ví dụ bản thân. Xuất phát điểm trung bình, em cũng chả vương vấn là mình phải làm những chuyện to tát khó khăn nên là cứ chọn cái nào dễ với hợp em là em triển.

So với hai loại đầu, loại này biết làm được là khó và nói được câu hay cũng khó. Loại này còn biết là đặt được câu hỏi hay còn khó hơn nữa. Được cái là sướng nên cũng đáng.

Nếu loại Tên Lửa tính chuyện tương lai tận năm mười năm nữa, còn loại Rong Ruổi chỉ tính đến tuần sau tháng sau, dạng Xăng Pha Nhớt này mường tượng được sáu tháng tới nhưng cũng thích ngẫm nghĩ đến xu hướng hai mươi năm.

Đặc điểm của loại XPN này: rất khó hiểu, mẫu thuẫn nhiều, khủng hoảng thường xuyên nhưng không hiểu sao vẫn sống nhăn nhở. Suy nghĩ nửa sâu xa nửa phàm phu. Vừa tìm kiếm chính mình vừa tự chế chính mình. Đặt mục tiêu cho vui, cố gắng phấn đấu rồi kết quả thế nào thì kệ.

Từ chán đến đời: chuyện của em

Sao em lại làm nghề này?

Em cứ nghĩ trước đây mình phải học được cái kĩ năng nào đấy đàng hoàng cụ thể thì mới dám làm. Giờ em nhận ra là cứ đợi thì đến già cũng chưa đủ giỏi nên em đành phải làm luôn.

Về mặt kĩ năng, sau một phần tư thế kỉ em thấy mình chả có cái kĩ năng gì ngoài 1) hỏi những câu ngu ngơ, 2) tình cờ gặp gỡ những con người kỳ lạ chả có lý do gì để đến với nhau và 3) chém gió. Hồ sơ mà như thế thì phỏng vấn xin việc bằng niềm tin, nên là em phải tự chế ra việc của mình để làm rồi đi xin viện trợ. Được cái em cũng ngớ ngẩn đến mức không biết mình đang liều…

Về mặt chuyên môn, em ngồi ngậm lại xem mình biết cái gì để mà làm và thấy em chán đời ba bốn lần rồi. Mỗi lần như thế là chả biết mình là ai, làm giề cho đời, chả biết đam mê cái gì (tại thích đủ thứ không theo khuôn khổ gì cả) Em chợt nhận ra là mình có kinh nghiệm chán đời, tại chán nhiều rồi mà.

Em là gì mà phải nghe em?

Tính em điên từ nhỏ, ngoài việc đi lêu têu và chơi điện tử ra em còn đọc truyện tranh Tiền Thân Đức Phật vì tại mẹ em đươc tặng. Nói về truyện, em học chuyên Toán cấp hai nhưng thích bịa chuyện trong và ngoài giờ tập làm văn. Rồi em đỗ chuyên Sinh cấp ba được chục hôm xong là đi ngoài ra nước ngoài. Sang đến nước Sing, em chán đời lần đầu vì ghét kiểu học cày cố lắm, nhưng lại có một tuần một tiết triết không ai quan tâm thì em lại thích (môn đấy dịch đúng chữ ra là Lý Thuyết của Kiến Thức Theory of Knowledge ạ, ôi mẹ ơi, thấy em điên chưa 😖)

Lên đại học may mắn thế nào em sang được Mẽo, em tính theo môn triết với cả môn tin học, tại lúc đấy thấy công nghệ thông tin cũng hay hay với cả nghe nói sau này đi farm được nhiều tiền lắm (công nhận mấy người bạn em farm được nhiều thật, nhưng đấy là chuyện bên lề 🤑)

Học được hai năm em lại chán đời. Sau khi chán đời một thời gian, em nhận ra điều quan trọng nhất học được từ cái bằng cử nhân Tin Học là suy nghĩ có hệ thống. Cái này áp dụng vào cuộc sống giúp em chiêm nghiệm ra mấy quy luật của sự chán đời.

Thế nên việc tay trái của em giờ là dự đoán điểm rơi của mọi người. Lúc nào sắp rơi thì em dạy người ta cách thả lỏng, lúc nào chạm đáy rồi thì em dạy cách ngồi ôm sàn lắng nghe xem ông giời ông ý đang thì thầm bảo mình phải làm gì, lúc nghe thấy rõ ràng rồi thì em hỗ trợ cách người ta trồi lên thế nào.

(Lạc đề: Em là học cái này có học thuyết đàng hoàng nhé. Hồi trước học một lớp triết tên là “Cái Không” (“Nothingness”) của thầy dạy môn văn hóa Nhật. Rồi một cái khác gọi là Theory U. Nói chung chỉ có thằng điên như em mới học)

Buông, ôm và nghệ thuật chim lượn

Tính em chán là buông, xong lại thích gì khác là ôm. Bằng chứng là hai năm vừa rồi em lại hứng học Nhân Chủng Học, rồi lại muốn tìm hiểu thêm về phát triển con người, tổ chức và cộng đồng. Thấy hết ôm rồi lại buông, buông hết thì lại ôm tiếp 😄 Có khi đời là thế thật.

Cứ cái xu hướng này em đang tính là tầm 6 tháng đến 2 năm là khủng hoảng chán đời một lần là đẹp. Chán nhiều quá thì gọi là không biết cam kết phấn đấu, mà chán ít quá thì đời sống bị gò bó không có sự thay đổi.

Nhiều người bảo em làm người phải có mục đích, phải biết kiên trì cố gắng đạt được thành tích xuất sắc. Lời khuyên đấy đúng và chưa đủ, mà chắc cũng chỉ đúng với một nửa thế giới thôi. Đối với nửa còn lại, càng tập trung kiên trì thì càng đi vào một lối hẹp. Cái khó với cái nửa này là phải biết không ngần ngại nói lời chia tay, thử nhiều thấy cái gì hay ai không ổn thì chim lượn 😋

Sau nhiều năm thực hành bài tập chim lượn như vậy em đã học được kĩ năng qua cầu không chỉ không rút ván mà còn quay lại vuốt ve cám ơn cái cầu. Quan trọng hơn là em nhận ra và chấp nhận rằng em cuối cùng toàn làm những thứ em không làm không chịu được, như kiểu ngứa quá phải gãi ý, ví dụ như là viết lách, tổ chức sự kiện hay là mang mọi người đến với nhau này.

Thế nên sau này chắc em sẻ mở khóa học “Nghệ thuật chán đời”, ai hưởng ứng comment một cái 😍 Hi vọng em là bằng chứng sống của việc loạn có tổ chức 🤣

Phụ lục: Khoe khoang theo phong cách

Bình thường em ngại việc khoe thành tích, nhưng giờ em cũng thấy phải có trách nhiệm dùng cái mác con (tương đối) ngoan trò (tương đối) giỏi, du học sinh America Tho để chứng tỏ cho mọi người thấy du học sinh cũng có nhiều thành phần.

Đi Tây lâu lâu em học được cách khoe khoang tế nhị, mọi người đọc bài em là biết tỏng nãy giờ em đang khoe bét nhè ra rồi còn gì 😉 Nói gì thì nói mọi người cũng gọi là coi trọng mình, nên phải tận dụng để chém gió lành mạnh tí, gió mát quá có khi lại hút được khách. 😄

Lên ăn cơm tất niên nhà bà ngoại, cậu em vừa nhắc lại cho em một câu em nói hồi trước, giờ nghe lại mới thấy choáng. Chuyện là hồi cấp 3 em đi thi phỏng vấn người ta hỏi kể thành tích trước đây, em nín thinh, không dám kể gì hết. Cậu em hỏi “Sao cháu không kể hồi cấp 1 đi thi giải này giải nọ?” xong em trả lời rất hồn nhiên “Ơ kể chuyện cấp 1 thế người ta hỏi thêm lại biết cấp 2 không có gì thế hóa ra là đi thụt lùi à?” Vãi cả thâm sâu.. mười năm nay em chưa chắc đã khôn bằng thằng bé 15 tuổi đấy, nên em xin không dám kể thành tích gần đây ạ.